خاڵە جیاوازەکانی نێوان دوو ڕاگەیێنراوەکەی نووسینگەی سوودانی و وەزیری دەرەوەی ئەمریکا

ئاڤا نیوز

نووسینگەی سەرۆکوەزیرانی عێراق و وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، هەریەکەیان لە ڕاگەیەندراوێکی جیادا، وردەکاریی پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان محەممەد شیاع سوودانی و مارکۆ ڕۆبیۆیان بڵاوکردەوە، بەڵام بەراوردکردنی هەردوو ڕاگەیێنراوەکە جیاوازییەکی قووڵ و ڕوون لە نیگەرانییەکان، زمان و خاڵە جەختلێکراوەکانی هەردوولادا دەردەخات، بەتایبەت لەسەر پرسی هێرشەکان و یاسای حەشدی شەعبی.

چیرۆکی سەرەکی: ڕۆژی چوارشەممە 23-7-2025، تامی برووس، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ناوەڕۆکی پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان مارکۆ ڕۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا و محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراقی ئاشکرا کرد. دوای چەند کاتژمێرێک نووسینگەی سوودانی وردەکاریی نوێی پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بڵاوکردەوە.

هێرشکردنە سەر ژێرخانی وزە

لەبارەی هێرشکردنە سەر ژێرخانی وزە، بەگوێرەی ڕاگەیێنراوەکەی نووسینگەی سودانی، جەخت لەوە دەکاتەوە کە هێرشەکان "ئابووریی نیشتمانیی عێراقیان" کردووەتە ئامانج. سوودانی "سەرسوڕمانی" خۆی دەربڕیوە لە هاوکاتبوونی هێرشەکان لەگەڵ ڕێککەوتنی وەزارەتی نەوت و کۆمپانیا ئەمریکییەکان کە ئاماژەیەکی ناڕاستەوخۆیە بۆ ئەوەی ڕەنگە دەستی دەرەکی لەپشتەوەی بێت بۆ تێکدانی ئەو ڕێککەوتنە.

بەڵام بەگوێرەی ڕاگەیینراوی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، بەشێوەیەکی ڕاستەوخۆتر باس لە "هێرشکردنە سەر ژێرخانی وزە دەکات، بەتایبەت ئەوانەی کۆمپانیا ئەمریکییەکان بەڕێوەی دەبەن." لەبری دەربڕینی سەرسوڕمان، واشنتن داوایەکی ڕوون و تووندی هەیە: "پێویستە حکومەتی عێراق لێپرسینەوە لەگەڵ ئەوانە بکات کە لەو کارە تێوەگلاون و ڕێگری لە هێرشی داهاتوو بکات."

یاسای حەشدی شەعبی

سەبارەت بە یاسای حەشدی شەعبی؛ لە ڕاگەیێنراوەکەی نووسینگەی سوودانیدا، بەرگرییەکی تەواو لە یاساکە دەکات و بە "بەشێک لە ڕێڕەوی چاکسازیی ئەمنی حکومەت" و "دامەزراوەیەکی سەربازیی فەرمیی عێراقی" ناوی دەبات کە لەژێر فەرمانی فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکاندایە.

بەڵام وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، نیگەرانییەکی زۆر تووند و ڕاشکاوانە دەردەبڕێت. یاساکە بە هۆکارێک بۆ "بناغەدانانی هەژموونی ئێران و گرووپە چەکدارە تیرۆریستییەکان" وەسف دەکات کە "سەروەریی عێراق لاواز دەکات." ئەمە دیدگایەکی تەواو پێچەوانەیە و حەشدی شەعبی وەک مەترسییەک بۆ سەر سەقامگیری و سەروەریی عێراق نیشان دەدات نەک وەک دامەزراوەیەکی دەوڵەتی.

مووچەی خەڵكی کوردستان و هەناردەکردنەوەی نەوت

سەبارەت بە مووچە و کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ و هەناردەکردنەوەی نەوت، ڕاگەیێنراوی نووسینگەی سوودانی، پابەندبوونی هەرێم بە ڕادەستکردنی داهاتەکان وەک "دەستکەوتێک" و "چارەسەرێک" بۆ کێشەکان نیشان دەدات و بە "پابەندبوونی نیشتمانی و دەستووری" ناوی دەبات.

بەڵام لە ڕاگەیێنراوەکەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکادا ئەم پرسە وەک داواکارییەک خراوەتەڕوو. ئاماژە بە "گرنگیی پێدانی مووچەی هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی ڕێک و دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت" دەکات. ئەمەش ئەوە دەگەیەنێت کە لە دیدی واشنتنەوە ئەمە هێشتا پرسێکی گرنگە و پێویستی بە جێبەجێکردنی بەردەوام هەیە.

ئەوەی پێویستە بیزانیت: بەغدا هەوڵدەدات وێنەیەکی سەروەرانە و ناوخۆیی بۆ ڕووداوەکان بکێشێت و چارەسەرەکان وەک دەستکەوتی حکومەت نیشان بدات. لەبەرامبەردا، واشنتن ڕاستەوخۆتر، داواکاریی دیاریکراوی هەیە و بە ڕاشکاوی نیگەرانییەکانی خۆی لەبارەی هەژموونی ئێران و پاراستنی بەرژەوەندییەکانی دەردەبڕێت، ئەمەش دوو دیدگای تەواو جیاواز بۆ دۆخی عێراق دەخاتەڕوو.